Ongemakkelijke gevoelens en vervelende gedachten zijn net als regenbuien: ze komen en gaan, vaak op momenten dat je ze niet kunt gebruiken. Ze helemaal willen vermijden of wegdrukken werkt zelden. Maar wat wél helpt? Niet proberen alles tot in de kleinste details onder controle te houden.
Misschien herken je het:
- Je bereidt een presentatie tot diep in de nacht voor, omdat je bang bent om een steek te laten vallen.
- Je checkt drie keer of je het fornuis wel hebt uitgezet voordat je de deur uitgaat.
- Je plant elk uur van een dagje uit, zodat er “niets mis kan gaan”.
Die drang naar controle kan uitputtend zijn. Het goede nieuws: je kunt leren losser om te gaan met onzekerheden. Maar de minder leuke waarheid: het leven blijft je, ondanks al je inspanningen, af en toe onaangenaam verrassen.
Waarom zoeken we zoveel controle?
In essentie willen we ons veilig en prettig voelen. Controle is voor veel mensen een manier om onaangename gevoelens of lastige gedachten buiten de deur te houden. We slikken misschien een tabletje tegen vliegangst, luisteren non-stop naar motiverende podcasts voor een belangrijk gesprek, of zeggen een kansrijke sollicitatie af omdat we bang zijn voor afwijzing.
Het is een natuurlijke reflex: als we grip hebben, voelen we ons veiliger. Alleen is het niet altijd een effectieve strategie.
Waarom werkt het niet?
Het onderdrukken van angst, verdriet of onzekerheid werkt hooguit tijdelijk. Net als een bal die je onder water duwt, komen deze gevoelens later weer boven – vaak met extra kracht. We leven bovendien in een cultuur die ons leert dat geluk maakbaar is: “denk positief en je voelt je goed.” Maar soms ís het leven gewoon lastig. Soms ben je bang, verdrietig of gespannen, en dat hoeft niet meteen opgelost te worden.
Hoe kun je er anders mee omgaan?
Het vraagt oefening om lastige gevoelens en gedachten er gewoon te laten zijn. Ons brein is immers gebouwd op vechten of vluchten – een erfenis van toen we nog voor sabeltandtijgers weg moesten rennen. Tegenwoordig zetten we die oerreactie in bij stress over deadlines, twijfels over relaties of zorgen om onze gezondheid.
Stilstaan bij wat je voelt, zonder meteen in de actiestand te schieten, kan heel onnatuurlijk aanvoelen. Toch is dat precies wat helpt: de ervaring toelaten in plaats van bestrijden.
Kun je dat leren?
Ja. Je kunt trainen in het verdragen van ongemak, bijvoorbeeld door:
- Even te blijven zitten bij ongeduld of irritatie, zonder direct afleiding te zoeken.
- Een moeilijke taak toch aan te gaan, ook als je hart sneller klopt.
- Onzekerheid over een uitslag of beslissing te dragen, zonder eindeloos te piekeren.
Hoe vaker je oefent om ongemak te accepteren – of dat nu angst, pijn, kou, teleurstelling of verdriet is – hoe minder je lijdt onder de verhalen in je hoofd over dat ongemak. Je leert dat je het kunt verdragen, en dat er altijd weer een moment komt dat het lichter voelt.
Je kan bij Diaspoor terecht om te leren omgaan met deze gevoelens. We passen daarbij de kennis van verschillende methodieken toe waaronder hartcoherentietraining of Rationeel emotieve therapie.
