Helft van Belgische kmo’s botst op te hoge loonverwachtingen bij sollicitanten

Medewerkers realistischer, maar loontransparantie blijft werkpunt

Een opvallende vaststelling uit recent onderzoek: de helft van de Belgische kmo’s krijgt sollicitanten over de vloer met onrealistische loonverwachtingen. Dat probleem doet zich voor in alle gewesten en sectoren, en speelt vooral bij jonge kandidaten met beperkte ervaring. Bestaande medewerkers blijken over het algemeen realistischer, al zijn er ook daar verschillen.

Sollicitanten overschatten hun loonwaarde

Bij 51% van de Vlaamse kmo’s, 50% van de Brusselse en 54% van de Waalse kmo’s blijken de loonverwachtingen van sollicitanten niet te stroken met wat bedrijven realistisch kunnen bieden. Vooral in Namen (66%) en Oost-Vlaanderen (62%) is het verschil tussen vraag en aanbod opvallend groot. In provincies als Luxemburg (15%), Vlaams-Brabant (42%) en Waals-Brabant (42%) zijn sollicitanten dan weer veel realistischer.

Er zijn duidelijke verschillen naar profiel:

• Bij arbeiders zijn het vooral jonge, onervaren kandidaten die te hoge verwachtingen hebben.
• Bij bedienden gaat het vaak om pas afgestudeerden die de markt nog niet goed inschatten.

Ook de bedrijfsgrootte speelt een rol. Hoe groter de kmo, hoe vaker het probleem zich stelt:

• Bij kmo’s met minder dan 5 medewerkers: 45% krijgt te maken met onrealistische verwachtingen.
• Bij kmo’s met 100 tot 250 medewerkers: dat loopt op tot 75%.

In de industrie en bouwsector komt het probleem iets vaker voor (56%) dan in de dienstensectoren (51%).

Medewerkers realistischer, maar niet altijd

Het beeld bij de eigen medewerkers is genuanceerder. Gemiddeld 1 op de 4 kmo’s (26%) geeft aan dat ook medewerkers soms te hoge verwachtingen hebben rond loon.

• In Vlaanderen ligt dit op 21%, in Brussel op 27% en in Wallonië op 34%.
• Provincies met het kleinste verschil tussen verwachting en realiteit zijn opnieuw Luxemburg (15%) en Vlaams-Brabant (18%).
• In Henegouwen en Namen daarentegen meldt meer dan 1 op 3 kmo’s problemen met onrealistische verwachtingen bij medewerkers.

Ook hier neemt het probleem toe met de bedrijfsgrootte:

• Bij kmo’s < 5 medewerkers: 18% ervaart moeilijkheden.
• Vanaf 5 medewerkers: minstens 36% meldt spanningen.

In industrie en bouw gaat het om 30% van de kmo’s, tegenover 25% in de dienstensector.

Loontransparantie als structurele oplossing

Een mogelijke oplossing ligt in een transparant en gestructureerd loonbeleid. Toch blijkt uit de cijfers dat 1 op de 7 kmo’s nog geen formeel loonbeleid heeft opgezet.

Dat is opmerkelijk, want tegen 2026 moet België de Europese Loontransparantierichtlijn invoeren. Die verplicht bedrijven om transparantie te bieden over verloning, zowel richting medewerkers als sollicitanten, en moet bijdragen aan gelijk loon voor gelijk werk, zonder gender- of leeftijdsdiscriminatie.

Wat kunnen Vlaamse kmo’s doen?

Voor Vlaamse kmo’s die worstelen met onrealistische loonverwachtingen zijn er verschillende concrete stappen mogelijk:

• Werk aan een duidelijk, objectief loonbeleid, gekoppeld aan functieclassificatie en competenties.
• Communiceer open over het loonhuis en groeipaden tijdens sollicitaties én loopbaangesprekken.
• Zet in op loonbenchmarks per sector en regio, eventueel via sectorfederaties of tools van werkgeversorganisaties.
• Voorzie vormingsmomenten voor leidinggevenden over hoe loononderhandelingen aan te pakken.
• Bereid je nu al voor op de Europees verplichte loontransparantie, zodat de overgang in 2026 vlot verloopt.

Over het onderzoek

De resultaten zijn afkomstig uit de driemaandelijkse tewerkstellingsprognose van SD Worx. In juni 2024 werden 670 Belgische kmo’s (1 tot 250 werknemers) online bevraagd over hun ervaringen met loonverwachtingen. De studie is representatief voor de Belgische kmo-populatie, met een foutenmarge van 3,78% en een betrouwbaarheidsinterval van 95%.

Niet tevreden over jouw salaris of extra legale voorwaarden? Wil je leren er over te onderhandelen? Wil je onderzoeken of jouw wensen realistisch zijn? Of wil je op zoek naar een nieuwe werkgever? Vraag dan een gratis kennismakingsgesprek aan bij één van onze loopbaanbegeleiders. We helpen je graag verder. 

Loopbaanbegeleiding Loopbaanbegeleiding op maat.