Steeds meer zestigplussers blijven actief op de arbeidsmarkt, ook na hun officiële pensionering. Nieuwe cijfers van Statbel tonen aan dat 1 op de 10 gepensioneerden tussen 50 en 74 jaar blijft werken. De voornaamste reden? Niet het geld, maar het plezier in het werk en het gevoel nog iets te kunnen bijdragen. Toch zijn ook financiële en sociale motieven niet te onderschatten.
Waarom blijven mensen werken na hun pensioen?
In 2023 gaf 44% van wie na pensionering blijft werken aan dat ze dit doen omdat ze graag bezig blijven en zich nuttig willen voelen. Voor 16% is de financiële noodzaak de voornaamste reden, en 13% hecht veel belang aan het behoud van sociale contacten.
Vooral mannen geven aan verder te willen werken om actief en productief te blijven (52%). Vrouwen noemen vaker sociale motieven en financiële noodzaak als drijfveren.
Toch is de meerderheid van de gepensioneerden niet langer actief:
- 71% stopt volledig met werken bij de start van hun pensioen
- 20% was op dat moment al niet meer actief (werkloos, zorgend, ziek...)
- 9% blijft wél werken: ofwel in dezelfde job, ofwel in aangepaste vorm (minder uren, andere functie)
Wanneer gaan Belgen met pensioen?
De gemiddelde leeftijd waarop het eerste rustpensioen wordt opgenomen is 62,5 jaar.
- 60% gaat met pensioen op de wettelijke pensioenleeftijd
- 38% kiest voor vervroegde pensionering
- Slechts 2% gaat pas later met pensioen
Opvallend: mensen met een hoog opleidingsniveau blijven vaker wat langer actief, terwijl mensen met een lager opleidingsniveau sneller afhaken — vaak ook door gezondheidsredenen of een zwaardere loopbaan.
Welk pensioen ontvangt men?
Onder de 50-74-jarigen ontvangt 39,4% een rustpensioen. De meesten (63%) ontvangen enkel een wettelijk pensioen. Daarnaast zijn er combinaties mogelijk met:
- een aanvullend pensioen via de werkgever (9,4%)
- een individueel aanvullend pensioen, zoals pensioensparen (17,6%)
- of beide (8,6%)
Slechts een zeer klein percentage ontvangt enkel een aanvullend pensioen (1,1%).
Pensioenrechten: opbouw verschilt sterk per regio en opleidingsniveau
Niet iedereen bouwt op dezelfde manier pensioenrechten op:
- 28% bouwt enkel een wettelijk pensioen op
- 22% combineert het wettelijk pensioen met aanvullend pensioen via werkgever én individueel
- 20% bouwt helemaal geen pensioenrechten op De verschillen tussen gewesten zijn groot: in Vlaanderen bouwen mensen vaker pensioenrechten op uit meerdere pijlers, terwijl in Brussel bijna de helft enkel een wettelijk pensioen opbouwt.
De arbeidsmarkt vergrijst in sneltempo
Uit een aparte analyse van Acerta blijkt dat het aantal 60-plussers op de arbeidsmarkt in vijf jaar tijd met 60% is toegenomen. Momenteel is 11,5% van de werknemers in België ouder dan 60. Vooral in sectoren zoals logistiek & transport en social profit is de "vergrijzing" het sterkst voelbaar.
Wat zijn de mogelijkheden in Vlaanderen voor wie actief wil blijven na pensioen?
In Vlaanderen bestaan er diverse mogelijkheden om na pensionering toch nog aan de slag te blijven — legaal, flexibel én fiscaal voordelig:
Bijverdienen na pensioen
Gepensioneerden mogen sinds 2021 onbeperkt bijverdienen vanaf de wettelijke pensioenleeftijd, zonder impact op hun pensioenbedrag. Voor wie nog geen wettelijke pensioenleeftijd bereikt heeft, gelden wel inkomensgrenzen.
Flexi-jobs
Sinds 2024 zijn flexi-jobs uitgebreid naar nieuwe sectoren. Gepensioneerden kunnen op een fiscaal voordelige manier bijverdienen, zonder sociale bijdragen te betalen op hun flexi-inkomen. Ideaal voor wie af en toe wil werken.
Zelfstandig worden
Een gepensioneerde kan ook starten als zelfstandige (in hoofd- of bijberoep). De sociale bijdragen zijn beperkt zolang het inkomen onder een bepaalde grens blijft.
Vrijwilligerswerk of mentorrollen
Voor wie geen (extra) loon hoeft, maar wél graag actief blijft, zijn er mogelijkheden via mentorprojecten, vrijwilligerswerk of peterschapsformules in bedrijven of sectororganisaties.
Landingsbanen en eindeloopbaanmaatregelen
Wie nog vóór pensioenleeftijd zit, kan gebruikmaken van stelsels zoals tijdskrediet met motief of landingsbanen. Dat laat toe om met minder uren verder te werken tot het pensioen.
Conclusie: tijd voor een nieuwe kijk op pensioen en werk
De vergrijzing van de arbeidsmarkt is een feit. Werken na pensioen wordt steeds gewoner, of het nu is om sociale, financiële of persoonlijke redenen. Vlaanderen biedt heel wat mogelijkheden om langer actief te blijven, het is nu aan bedrijven, overheden én werknemers zelf om dit bespreekbaar en werkbaar te maken.
