Als ervaring niet meer volstaat: over functie relevantieverlies

Oudere werknemers zijn vaak een van de sterkste pijlers binnen een organisatie. Ze brengen jarenlange ervaring, diepgaande kennis en een loyale werkhouding mee. Toch lopen zij een groter risico op uitval. Een belangrijke, maar vaak onderschatte oorzaak hiervan is functie relevantieverlies: het geleidelijk minder aansluiten van hun vaardigheden bij de veranderende eisen van de job.

Deze subtiele maar impactvolle factor blijft in veel welzijnsbeleid onzichtbaar, terwijl de gevolgen voor motivatie, werkplezier en aanwezigheid groot zijn.

Wat is functierelevantieverlies?

Functierelevantieverlies ontstaat wanneer vaardigheden waarin een werknemer ooit uitblonk, minder bruikbaar worden door veranderende jobvereisten. Voorbeelden:

• Administratief medewerkers die door digitalisering met nieuwe software moeten leren werken.
• Technici die geconfronteerd worden met geautomatiseerde systemen.

De opgebouwde kennis verdwijnt niet, maar sluit minder goed aan bij de huidige werkcontext.

Oudere werknemers lopen hier extra risico op. Ze krijgen vaak minder scholingskansen, hebben minder toegang tot ontwikkelingsprogramma’s en voelen soms drempelvrees bij nieuwe technologie. Het resultaat: onzekerheid, frustratie en het gevoel niet meer volledig mee te draaien in het team of de organisatie.

De link met burn-out en ziekteverzuim

Onderzoek bevestigt dat functierelevantieverlies merkbare gevolgen heeft. Een grootschalige Nederlandse studie onder bijna 4.500 werknemers toont aan dat oudere medewerkers met verouderde vaardigheden:

• vaker emotioneel uitgeput raken,
• minder betrokkenheid bij hun werk voelen,
• en meer (langdurig) ziek zijn.

Het mechanisme werkt in twee richtingen:

1. Stress & burn-outsymptomen door het verlies aan relevantie.
2. Lagere werkbetrokkenheid, wat het risico op afwezigheid verder vergroot.

Gevolg: werknemers voelen zich minder nuttig, minder gewaardeerd en minder verbonden met hun organisatie.

Impact op de werkvloer

Wanneer functierelevantieverlies niet wordt aangepakt:

• daalt de motivatie,
• verzwakt de teamdynamiek,
• groeit de kloof tussen jongere en oudere medewerkers,
• en gaat waardevolle kennis verloren zodra ervaren krachten afhaken.

Preventieadviseurs en arbeidsartsen spelen een sleutelrol in het herkennen van signalen. Hoewel functierelevantieverlies zelden expliciet als reden voor afwezigheid wordt genoemd, vormt het vaak een belangrijke verborgen stressfactor achter mentaal verzuim.

Tips om functie relevantieverlies te voorkomen

De oplossing ligt in vroegtijdige detectie én actie. Organisaties die investeren in een age-inclusive beleid, levenslang leren en waardering voor ervaring maken van functie relevantieverlies juist een groeimogelijkheid. Zo blijven oudere werknemers niet alleen langer, maar ook gemotiveerd, veerkrachtig en betrokken.

Heb je last van bovenstaande kenmerken? Ga dan ten rade bij een Loopbaanbegeleider. Met steun van de Vlaamse Overheid voor werknemers die minimum 7 jaar werken betaal je maar een fractie van de waarde van de begeleiding. Diaspoor is een gemandateerd centrum. 

Loopbaanbegeleiding Loopbaanbegeleiding op maat.