Een onderzoek van Mensura onder 1.355 Belgische werknemers en 571 werkgevers onthult dat 93% van de Belgische ondernemingen nog geen collectief re-integratiebeleid heeft. Dit is opvallend anders het sinds oktober 2022 verplicht verplicht is voor bedrijven, hun grootte of ze al dan niet te maken met langdurig zieken op de werkvloer. Het doel van zo'n beleid is om langdurige ziekte zoveel mogelijk te voorkomen en, indien nodig, het re-integratieproces van een werknemer soepel te laten verlopen terwijl hun gezondheid dit onmogelijk is
Ondanks de wettelijke grondslag, blijft het opstellen van zo'n beleid voor veel bedrijven een uitdaging. Een van de grootste struikelblokken is het gebrek aan kennis: 20% van de bedrijven geeft niet te weten hoe ze een re-integratiebeleid moeten uitwerken. Hoewel 65% van de bedrijfsleiders en HR-verantwoordelijken zegt dat aangepast werk in hun organisatie mogelijk is, is slechts 46% van de werknemers dit daadwerkelijk in de praktijk. Bij kleine ondernemingen (met minder dan 10 werknemers) ligt dit cijfer nog lager, terwijl slechts 26% van de werknemers aangeeft dat een aangepast genomen pakket mogelijk is. Bij grotere bedrijven (met meer dan 10 werknemers) is dat percentage hoger, maar toch is er een opvallende discrepantie tussen de interpretatie van werkgevers en de ervaring van werknemers.
Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat 80% van de bedrijven geen formeel verzuimbeleid heeft. Zo'n beleid zou onder een andere duidelijke visie moeten omvatten rond het terugdringen van verzuim, met daarbij afspraken, verantwoordelijkheden en procedures voor zowel werkgevers als werknemers. Vooral kleine bedrijven lopen hierin achter; slechts 16% van hen heeft een uitgewerkt verzuimbeleid. Dit gebrek aan beleid is een gemiste kans, vooral in het licht van de huidige 'war for talent'.
Jongere generatie heeft veel belang aan welzijn op het werk en kiest hun toekomstige werkgever op basis van hoe werkdruk en stress bespreekbaar zijn. Hoewel meer dan de helft van de werknemers (52%) aangeeft dat hun bedrijf voldoende preventieve maatregelen neemt om verzuim tegen te gaan, vindt 40% het nog steeds moeilijk om de werkdruk en stress bespreekbaar te maken binnen hun organisatie. Dit gebrek aan aandacht voor preventie en mentale gezondheid kan een gemiste kans zijn voor bedrijven die jong talent willen aantrekken en behouden.
Het ontbreken van een collectief re-integratiebeleid en een formeel verzuimbeleid wordt gezien als een alarmerend teken, vooral gezien het feit dat België inmiddels de grens van een half miljoen langdurig zieken heeft overschreden. Het implementeren van dergelijke beleidsmaatregelen kan een belangrijke stap zijn in het aanpakken van dit implementeren probleem en het effectief implementeren van een gezonde en productieve werksfeer.
Het onderzoek van Mensura suggereert dat het ontbreken van een collectief re-integratiebeleid een wijdverspreid probleem in België is. Ondanks de wettelijke reden sinds oktober 2022, heeft 93% van de bedrijven nog geen beleid opgesteld om langdurig ziekelijk effectief te helpen bij hun terugkeer naar de werkvloer. Dit beleid zou zich moeten concentreren op zowel preventie van langdurige ziekte als op het bieden van structurele ondersteuning bij re-integratie terwijl de gezondheid van de werknemer dit mislukt
De moeilijkheden waarmee bedrijven worden geconfronteerd, bevinden zich niet in het gebrek aan wil, maar eerder in het ontbreken van kennis en expertise. Eén op de vijf bedrijven (20%) weet niet hoe ze een re-integratiebeleid moeten uitwerken, wat erop wijst dat er een aanzienlijke behoefte is aan begeleiding en informatie over dit onderwerp. Bovendien zijn veel bedrijven wel bereid om te nemen, maar ontbreekt het aan een samenhangende aanpak, waardoor hun aanpak vaak niet het meest duurzame is.
Opvallend is dat er een groot verschil bestaat tussen de inzichten van werkgevers en werknemers als het gaat om de mogelijkheden voor aangepast werk. Terwijl 65% van de bedrijfsleiders en HR-verantwoordelijken aangeven dat aangepast werk mogelijk is in hun organisatie, is slechts 46% van de werknemers dit daadwerkelijk. In kleinere bedrijven, met minder dan 10 werknemers, blijkt een aangepast genomen pakket nog onmogelijk duurzaam: slechts 26% van de werknemers zegt dat dit mogelijk is. Dit verschil in perceptie kan wijzen op een communicatiekloof binnen organisaties en op het feit dat beleidsmaatregelen vaak niet worden vertaald naar de dagelijkse praktijk.
Naast het ontbreken van een collectief re-integratiebeleid, ontbreekt het bij 80% van de bedrijven ook aan een formeel verzuimbeleid. Zo'n beleid zou onder andere afspraken, verantwoordelijkheden, en procedures moeten omvatten om verzuim effectief aan te pakken. Slechts 16% van de kleine bedrijven heeft een lastig beleid, terwijl juist in deze organisaties de impact van verzuim en langdurige afwezigheid van werknemers groter kan zijn vanwege de beperkte personeelsbezetting. De Nationale Arbeidsraad heeft in zijn aanbevolen aan Belgische ondernemingen dat een goed verzuimbeleid niet alleen gericht moet zijn op de re-integratie van problematisch zieken, maar ook op preventieve maatregelen
Het ontbreken van een uitgebreid beleid is niet alleen een organisatorisch gemis, maar kan ook gevolgen hebben voor de aantrekkelijkheid van een bedrijf voor potentiële werknemers. Jongere generatie verkozen steeds meer waarde aan welzijn op het werk en kiezen hun werkgever op basis van hoe goed onderwerpen zoals werkdruk en stress bespreekbaar zijn. In het onderzoek geeft slechts iets meer dan de helft van de werknemers (52%) aan dat hun bedrijf voldoende preventieve maatregelen om verzuim tegen te gaan. Daarnaast blijkt dat bij 4 op de 10 ondernemingen het bespreken is van werkdruk en stress nog steeds moeilijk ligt. Dit is zorgwekkend, vooral gezien het feit dat een focus op mentale gezondheid en preventie van uitval een belangrijke rol kan spelen bij het aantrekken en b
Het onderzoek van Mensura, uitgevoerd in mei 2024, is representatief voor België en toont aan dat er dringend actie nodig is om de kloof tussen beleid en praktijk te dichten. Met de kaap van een half miljoen langdurig zieken in het land, kunnen bedrijven en de samenleving zich de huidige situatie niet langer verplaatsen. Er is een aanzienlijke behoefte aan ondersteuning voor bedrijven bij het ontwikkelen en implementeren van effectieve re-integratie- en verzuimbeleidsmaatregelen. Het ontbreken van dergelijke beleidsmaatregelen is niet alleen nadelig voor de gezondheid van werknemers, maar vormt ook een gemiste kans in de 'war for talent' waar veel organisaties mee te maken hebben.
Wil jij opnieuw aan het werk na ziekte en zit je nog met veel vragen?
Volg dan een loopbaanbegeleidingstraject en onderzoek hoe dit proces voor jou het beste kan werken.
