Het aantal langdurige zieken ligt in België zeer hoog. Dertig jaar geleden was 2,5 procent van de bevolking langdurig ziek. Nu is dat al meer dan het dubbele. Meer dan een half miljoen mensen zijn al meer dan een jaar arbeidsongeschikt, wat anderhalve keer meer is dan het aantal werklozen
Tegen 2035 zouden in ons land volgens schatting van het Planbureau maar liefst 600.000 langdurig zieken zijn indien het beleid geen acties onderneemt. Het is hoogdringend tijd voor een complete omslag. We moeten volgens kenners bijvoorbeeld leren aanvaarden dat sommige personen gewoon niet voltijds kunnen werken.
Vandaag zijn er in België al bijna een half miljoen langdurig zieken en volgens het federaal Planbureau dreigt dat aantal, bij ongewijzigd beleid, tegen 2035 op te lopen tot bijna 600.000.
De redenen van de langdurige ziektes is ook gewijzigd. Het gaat niet langer om de legendarische rugpijnen, mentale problemen zijn nu de hoofdoorzaak van langdurige afwezigheid. Liefst 35 procent van de langdurig zieken kampt met mentale problemen, zoals depressie of burn-out.
Het hoogste percentage van deze mentale uitval ligt bovendien niet bij oudere werknemers, dicht bij het pensioen, maar bij de jongere werknemers van 20 tot 35 jaar oud.
Er is wel een spectaculaire stijging bij de 55-plussers op te merken. Men veronderstelt dat dit samengaat met de afschaffing van het brugpensioenstelsel. De daling van het aantal bruggepensioneerden door de aanpassing van de reglementering, ging inderdaad gepaard met een gelijkaardige stijging van het aantal langdurig zieken in de leeftijdscategorie 55+. De 55-plussers die het voor bekeken willen houden, bij gebrek aan het stelsel van brugpensioen, kunnen vaak vrij eenvoudig een doktersattest wegens mentale problemen bekomen. Dat opent natuurlijk de discussie over aangepast werk en respect voor de 55-plussers.
Tenslotte is het opmerkelijk dat de helft van alle mensen die nu op de ziekte-allocaties beroep doen op basis van mentale problemen, zich voorheen bevonden in het statuut van werklozen. Hun werkloosheidsvergoeding werd dus omgezet in ziektevergoeding.
Dat alles heeft natuurlijk een kostenplaatje. In ons land wordt maar liefst 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) wordt besteed aan de vergoeding van langdurig zieken. België is daarmee, na de Scandinavische landen, het Europese land met het meeste uitgaven ter financiële ondersteuning van de langdurig zieken.
Maar ook voor de bedrijven is het kostenplaatje gigantisch. De totale kostprijs wordt geschat op 5,3 procent van het bbp. Ter vergelijking: de gemiddelde kostprijs in de Europese landen bedraagt ‘slechts’ 3,6 procent. Als België op het gemiddelde van de Europese Unie zou zitten – toch niet echt ambities als doel – zou dat een directe besparing van bijna 10 miljard euro inhou
Uit deze cijfers kan ik alleen maar concluderen dat de nood om deze zaken op te lossen zeer groot is. Er moeten hoogdringend structurele oplossingen worden gezocht.
Bronnen: HLN, Tends, Knack, Planbureau
