Het recht op geboorteverlof is van toepassing op alle werknemers tewerkgesteld met een arbeidsovereenkomst. Ruw gesteld komt dit neer op de ganse privésector en op de contractuele personeelsleden in overheidsdienst.
Elke werknemer, ongeacht het arbeidsregime waarin hij is tewerkgesteld (voltijds of deeltijds), heeft het recht om in de periode van vier maanden vanaf de dag van de bevalling gedurende vijftien dagen van het werk afwezig te zijn naar aanleiding van de geboorte van een kind waarvan de afstamming langs zijn zijde vaststaat.
Let wel, bij de geboorte van een tweeling of een meerling worden de dagen geboorteverlof slechts eenmaal toegekend.
Het aantal dagen geboorteverlof wordt in 2023 opgetrokken: voor de geboortes die vanaf 1 januari 2023 plaatsvinden, bedraagt het geboorteverlof nu twintig dagen.
Tijdens de eerste drie dagen van het geboorteverlof behoudt de werknemer zijn volledige loon ten laste van zijn werkgever. Tijdens de volgende dagen van het geboorteverlof ontvangt de werknemer geen loon, maar wordt hem een uitkering toegekend via de uitbetalingsinstellingen van de verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen (ziekenfondsen). Het bedrag van deze uitkering is vastgelegd op 82% van het gederfde brutoloon.
Rechthebbenden
Principe: de vader of de meemoeder van het kind
Het recht op geboorteverlof geldt voor de werknemer, andere dan de moeder die van het kind is bevallen, die een wettelijke afstammingsband met het kind heeft overeenkomstig de bepalingen van het Oud Burgerlijk Wetboek. Het geboorteverlof kan met andere woorden worden opgenomen door de (juridische) vader of meemoeder van het kind.
In tweede orde: de meeouder zonder afstammingsband
Is er geen (juridische) vader of meemoeder, dan kan het geboorteverlof worden onder bepaalde omstandigheden worden opgenomen door de meeouder die geen wettelijke afstammingsband heeft met het kind van zijn partner.
Periode van opname
De dagen geboorteverlof mogen door de werknemer vrij worden gekozen binnen vier maanden te rekenen vanaf de dag van de bevalling. Zij dienen niet noodzakelijk in één keer te worden opgenomen, maar kunnen naar keuze van de werknemer worden gespreid over de periode van vier maanden vanaf de bevalling. De dag van de bevalling geldt als eerste dag van die periode van vier maanden.
Voorafgaandelijke verwittiging van de werkgever
De werknemer die gebruik wenst te maken van het geboorteverlof moet de werkgever hier vooraf van in kennis stellen. Deze verwittiging kan zowel mondeling als schriftelijk gebeuren.
Ontslagbescherming
De werknemer die gebruik maakt van zijn recht op geboorteverlof is beschermd tegen ontslag. Dit houdt in dat de werkgever de arbeidsovereenkomst van deze werknemer niet eenzijdig mag beëindigen gedurende een bepaalde beschermingsperiode, behalve om een reden die vreemd is aan het geboorteverlof.
Bescherming tegen de niet-hernieuwing van een tijdelijk contract
De werknemers tewerkgesteld met een arbeidsovereenkomst voor uitvoering van tijdelijke arbeid (bv. een arbeidsovereenkomst voor uitzendarbeid) of met een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd die gerechtigd zijn op geboorteverlof genieten een bescherming tegen de niet-hernieuwing van hun arbeidsovereenkomst omwille van de geboorte van hun kind.
