Sinds begin 2000 en de inwerkingtreding van de Welzijnswet is men het eens dat veiligheid op het werk is een gedeelde verantwoordelijkheid is. Maar wie doet wat precies?
De werkgever: voortrekker van het project
De werkgever staat aan het stuur, hij of zij geeft de richting aan en zorgt voor de instrumenten. Daarnaast heeft de werkgever heeft ook een voorbeeldfunctie, anders is het veiligheidsproject gedoemd te mislukken. Een baas die duidelijke veiligheidsregels vastlegt, maar zonder veiligheidsschoenen op de werkplaats loopt, zal waarschijnlijk zijn doel missen.
De leidinggevende: waakt over de toepassing.
De leidinggevende beschikt over verschillende hefbomen om ervoor te zorgen dat de preventiemaatregelen toegepast worden. De leidinggevende heeft als kerntaken hierrond:
Van werknemers wordt verwacht dat ze geen risico’s nemen en de instructies opvolgen.
Een veel voorkomende bron van arbeidsongevallen is een te grote afstand tussen de voorschriften en de praktijk. Werknemers passen soms hun werkwijze aan om praktische problemen op te lossen, maar wijzigen de veiligheidsinstructies niet mee. Door te communiceren over het hoe en waarom van een wijziging, kunnen werknemers en leidinggevenden een veilige oplossing uitwerken, indien nodig met de hulp van de preventiedienst.
- Aandacht voor de naleving van de veiligheidsregels. ”
- In nieuwe situaties na te denken over de beste aanpak op het vlak van veiligheid.
- Zorgt in samenwerking met de personeelsdienst, dat elke werknemer, oud gediende of nieuw volledig op de hoogte is van het preventiebeleid binnen de organisatie.
Van werknemers wordt verwacht dat ze geen risico’s nemen en de instructies opvolgen.
Een veel voorkomende bron van arbeidsongevallen is een te grote afstand tussen de voorschriften en de praktijk. Werknemers passen soms hun werkwijze aan om praktische problemen op te lossen, maar wijzigen de veiligheidsinstructies niet mee. Door te communiceren over het hoe en waarom van een wijziging, kunnen werknemers en leidinggevenden een veilige oplossing uitwerken, indien nodig met de hulp van de preventiedienst.
Interne preventiedienst: een adviserende rol
Deze dienst, die verplicht moet ingericht worden in bedrijven met minstens 20 medewerkers, adviseert de werkgever om te streven naar een werkomgeving zonder arbeidsongevallen, beroepsziektes en burn-outs. De daadwerkelijke acties zijn een goede indicator voor de maturiteit van het bedrijf op het vlak van preventie.
Comité voor preventie en bescherming op het werk
Dit paritair samengesteld orgaan is verplicht in te richten voor elk bedrijf vanaf 50 werknemers. De taken van dit orgaan zijn zeer divers. Het Comité kan helpen om preventiethema’s op tafel te leggen en de standpunten van werknemers- en werkgeversafgevaardigden erbij te halen. Dat kan de veiligheid op de werkvloer echt vooruithelpen. Ook is een CPBW enorm waardevol om bijvoorbeeld ongevallenanalyses te onderzoeken.
Vertrouwenspersoon, brandbestrijding, eerste hulp: in de frontlinie
Sommige werknemers nemen naast hun werk ook een eerstelijnsrol op zich als vertrouwenspersoon. Ze staan paraat voor collega's als eerste hulplijn voordat een psychosociale preventieadviseur moet ingrijpen met een formelere procedure.
Externe preventie- en beschermingsdienst als aanvulling op de interne dienst
De Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW) is er voor bedrijven die bepaalde wettelijk vereiste vaardigheden niet in huis hebben of problemen ervaren waarvoor specifieke kennis nodig zijn. Enerzijds organiseren ze het medisch toezicht op de werknemers, dat sinds eind jaren zestig verplicht is. Dit is de wereld van de arbeidsgeneeskunde en de individuele preventie. Anderzijds is er de collectieve preventie, vastgelegd door de Welzijnswet. Preventieadviseurs, psychologen, ergonomen, industriële hygiënisten en andere experten sporen collectieve risico’s op en pakken die aan.
Het overzicht zou niet volledig zijn zonder vermelding van andere externe actoren die beslissingen over preventie kunnen beïnvloeden zoals: wettelijke verzekeraars, de brandweer, externe diensten voor technische inspecties, Fod Waso en externe adviseurs.
Je kan ook terecht bij loopbaancoaches en andere professionelen. Zeker bij psychosociale risico's komt men vaak bij ons aankloppen. Het kan ook gebeuren dat je niet akkoord gaart met de naleving van de veiligheid op je huidige baan, maar niet weet hoe je daar het best mee omgaat of hoe je dat het best communiceert.
