Een stand van zaken
We werken gelukkig niet meer in de condities uit tijd van Daens, toch niet in België.
De veiligheidsnormen werden door de jaren heen gelukkig sterk aangescherpt. De cijfers van ongevallen op het werk zijn gelukkig sterk gedaald. Er is controle op veilige werkomgevingen, ergonomie, lawaai en gevaarlijke stoffen. Daarnaast hebben we de preventieadviseurs die continu werken aan het minimaliseren van de risico's op de werkvloer. Dat klinkt allemaal uiterst positief maar er is helaas een ander gevaar ontstaan en deze is helaas gestaag in opmars.
De verzamelnaam van dit fenomeen noemen we de Psychosociale risico's.
Uit cijfers van het RIZIV leren we dat er in juni 2020 maar liefst 10.597 langdurige zieke werknemers (werknemers die langer dan een jaar thuis zijn), te kampen hebben met stress en burn-out. Deze opmars is al jaren aan de gang maar nam in 2020 wel een stijging aan van 155 percent ten opzichte van het jaar 2017. Deze cijfers zijn immens, vooral wetende dat er hierbij in de telling nog geen rekenschap werd gehouden met de werknemers die korter dan een jaar ziek zijn.
Eind maart dit jaar maakte de federale regering daarom bekend dat ze 5,5 miljoen euro zou vrijmaken om stress op het werk aan te pakken.
Laten we vooral niet met de vinger gaan wijzen naar één schuldige. De werkgevers hebben inderdaad een verantwoordelijkheid, maar er zijn ook andere oorzaken voor deze toestand dan enkel de werkomgeving. Het gaat om andere gevolgen van de veel complexere wereld waarin we leven, over de veerkracht van de werknemer, om karaktereigenschappen enz. Unizo erkent formeel dat de problematiek van de langdurige zieken één van de belangrijkste uitdagingen wordt van de toekomst.
Corona en het thuiswerken heeft op maar liefst 53 % van bevraagde werknemers een negatief effect op hen mentale gezondheid, 13 % daarvan geeft aan dat ze nu vaker afwezig zijn dan voor Corona. Acht op de 10 werknemers nemen de stress er wel ‘bij’ zonder daarom meer afwezig te zijn.
Veel werknemers zijn inderdaad enorm flexibel gebleken, ze hebben veel bijgeleerd en hebben zich telkens weten aan te passen, maar dat vreet wel enorm aan de energie. Voeg daarbij het wegvallen van positieve zelfzorg en een veel lagere mate van sociale contacten en je kan niet anders concluderen dat er een mentale vermoeidheid optreedt.
We mogen dan ook niet zomaar aannemen dat eens de zware Coronacrisis wat is getemperd alle opgebouwde vermoeidheid als sneeuw voor de zon zal verdwijnen.
Wat betreft die mentale gezondheid is er volgens mij een grote rol weggelegd voor psycho-educatie.Men moet werknemers en ondernemers inlichten en antwoorden formuleren op diverse vragen. Hoe komt men zo ver? Wat gebeurt er in het lichaam? Wat zijn de signalen? Hoe kan ik meer verkracht opbouwen en mezelf leren beschermen?
Uit een studie gevoerd door organisatiepsychologie Ans De Vos en Kathleen Vangronsvelt (Antwerp Management School) en arbeidseconoom Stijn Baert blijk daarenboven dat maar liefst 4 op de 10 Belgen van job willen veranderen.
We merken dat nu nog niet op de arbeidsmarkt noch bij een stijgend aantal aanvragen voor loopbaanbegeleiding. De meeste werknemers zitten nu nog in een freeze. Ze zijn ongelukkig of hebben inzichten verkregen maar ondernemen nog geen concrete stappen. Dat wordt verklaard door de onzekerheid van het moment. We verwachten wel dat er een vloedgolf van veranderingsprocessen zal ontstaan na de zomermaanden.
We mogen echter niet vergeten dat 'werken aan de loopbaan' ook niet steeds moet resulteren in het veranderen van job of van werkgever. Vaak wordt in een traject het idee van ‘vertrekken’ omgebogen naar zaken anders aanpakken of kan een inzicht al resulteren in een meer tevreden gevoel. Het gras is immers niet altijd groener aan de andere kant, maar dat ontdek je vaak pas na een grondig vergelijk. Loopbaanbegeleiding is een proces van empowerment en laat dit nu net zijn wat zo veel mensen nodig hebben.
Sandra Bonny
Vind jouw coach op: Team Diaspoor Werk Met Zin
