Indien uw werkgever u niet langer kan tewerkstellen, kan hij u onder bepaalde voorwaarden tijdelijk werkloos stellen en kunt u in principe gedurende deze periode, mits naleving van bepaalde formaliteiten, een uitkering ontvangen van de RVA.
Welk vormen van tijdelijke werkloosheid?
Afhangend van de situatie waarin u zich bevindt, bestaan er twee types tijdelijke werkloosheid waarop uw werkgever eventueel een beroep kan doen:
tijdelijke werkloosheid wegens overmacht;
tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken.
Vanaf 13/03/2020 kan alle tijdelijke werkloosheid als gevolg van het coronavirus worden beschouwd als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.
Indien de tijdelijke werkloosheid niet het gevolg is van het coronavirus, kan uw werkgever ook nog een beroep doen op het stelsel van tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken.
1 Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht
Wat wordt verstaan onder “overmacht”?
Overmacht veronderstelt in principe een plotse, onvoorzienbare gebeurtenis, onafhankelijk van de wil van de partijen, die de uitvoering van de overeenkomst tijdelijk volledig onmogelijk maakt.
Vanaf 13.03.2020 tot en met 30.06.2020 wordt een soepele toepassing van het begrip “overmacht” aanvaard en kunnen alle situaties van tijdelijke werkloosheid die te wijten zijn aan het coronavirus, worden beschouwd als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht, ook indien er bijvoorbeeld toch nog op bepaalde dagen kan worden gewerkt.
Voorbeelden van situaties waarin uw werkgever u tijdelijk werkloos wegens overmacht kan stellen, zijn:
U verblijft omwille van persoonlijke of professionele redenen (bijvoorbeeld vakantie of zakenreis) in een land getroffen door het coronavirus en u kan, op het einde van uw verblijf, niet naar België terugkeren (bijvoorbeeld wegens een vliegverbod of een quarantainemaatregel), waardoor u uw werk bij uw werkgever niet op de voorziene datum kan hervatten;
U verbleef in een land getroffen door het coronavirus waarna u bij uw terugkeer in België door een bevoegde instantie of overheid in quarantaine werd geplaatst waardoor u uw werk bij uw werkgever niet op de voorziene datum kon hervatten;
Uw werkgever is niet meer in de mogelijkheid u tewerk te stellen omdat hij getroffen werd door de gevolgen van het coronavirus, bijvoorbeeld omdat hij afhankelijk is van leveranciers en geen grondstoffen meer ontvangt om te kunnen produceren of omdat er een grote daling van het cliënteel of van de vraag naar producten is;
U werkt in een onderneming in de horeca (hotel, restaurant, café), bioscoop, evenementenzaal ... die, om de verspreiding van het coronavirus te beperken (lockdown), en omwille van de door de overheid opgelegde sluiting, zijn activiteiten heeft moeten stopzetten of tijdelijk verminderen (bijvoorbeeld een hotel waarvan het restaurant is moeten sluiten);
U werkt in een onderneming die (gedeeltelijk) sluit omdat ze geen telewerkbare taken heeft voor (al) zijn werknemers en de maatregelen rond social distancing niet kan respecteren bij de uitoefening van het werk en in het vervoer dat ze organiseren (bijvoorbeeld bedrijven in de bouwsector);
U bent tewerkgesteld in het kader van recreatieve, culturele of sportieve activiteiten die door de overheid afgelast of door de organisatoren uitgesteld werden;
Het is steeds uw werkgever die beslist om u tijdelijk werkloos te stellen.
In geval van overmacht is het niet vereist dat het bedrijf volledig sluit. In de praktijk betekent dit dat sommige werknemers tijdelijk werkloos kunnen gesteld worden en anderen niet. Werknemers kunnen ook dagen van tijdelijke werkloosheid en werkdagen afwisselen.
Opgelet: De tijdelijke werkloosheid betreft steeds een volledige werkdag. Een combinatie van een halve dag arbeid en halve dag tijdelijke werkloosheid is dus niet mogelijk.
Wie kan tijdelijk werkloos wegens overmacht gesteld worden?
Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht is van toepassing op:
arbeiders en bedienden (in de privé- en in de openbare sector en in de non-profitsector);
uitzendkrachten tijdens de duur van hun uitzendarbeidsovereenkomst (eventueel verlengd)
contractuele medewerkers binnen een onderwijsinstelling (administratief of toezichthoudend personeel ...);
leerlingen die een alternerende opleiding volgen
Wie kan niet tijdelijk wegens overmacht gesteld worden?
Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht is niet van toepassing op:
statutaire ambtenaren
studenten
stagiairs (individuele beroepsopleiding, speciale leerovereenkomst voor de omscholing van mindervaliden)
Indien u zelfstandige in hoofdberoep bent, hebt u geen recht op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht, ook niet in het geval van een tijdelijke onderbreking van uw activiteit. Dit geldt eveneens wanneer u een vrij beroep uitoefent (advocaat, architect, notaris …)
2 Tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken
Wat wordt verstaan onder “economische oorzaken”?
Indien uw werkgever u tijdelijk geen of slechts minder werk kan aanbieden omwille van een daling van zijn omzet, productie, klanten of aantal bestellingen ingevolge het coronavirus mag hij, onder bepaalde voorwaarden, gebruik maken van het stelsel tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken.
Voorbeeld:
Uw werkgever ervaart een daling van zijn bestellingen, gezien beperkende maatregelen opgelegd door de Belgische of een buitenlandse overheid;
In geval van tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken, kan uw arbeidsovereenkomst tijdelijk volledig geschorst worden, of kan er een verminderd arbeidsregime ingevoerd worden.
De modaliteiten daarvan verschillen al naar gelang u arbeider of bediende bent. Lees voor meer informatie hierover de infobladen E22 ‘Tijdelijke werkloosheid – werkgebrek op grond van economische oorzaken voor arbeiders’ en T129 ‘Schorsing bedienden ingevolge werkgebrek voor ondernemingen in moeilijkheden’.
Tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken is van toepassing op:
arbeiders (in de privé- en de openbare sector en in de non-profitsector);
bedienden (in de privésector en in de non-profitsector);
uitzendkrachten tijdens de duur van hun uitzendarbeidsovereenkomst (eventueel verlengd);
leerlingen die een alternerende opleiding volgen;
Tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken is niet van toepassing op:
statutaire ambtenaren
studenten
stagiairs (individuele beroepsopleiding, speciale leerovereenkomst voor de omscholing van mindervaliden)
Hebt u als tijdelijke werkeloze recht op een uitkering? Voorwaarden.
U bent tijdelijk werkloos gesteld wegens overmacht
Als u tijdelijk werkloos werd gesteld wegens overmacht hebt u onmiddellijk recht op uitkeringen en moet u niet voldoen aan toelaatbaarheidsvoorwaarden.
U bent tijdelijk werkloos gesteld wegens economische oorzaken
Om toegelaten te worden tot het recht op uitkeringen tijdelijke werkloosheid op grond van economische oorzaken moet u (zowel als arbeider of als bediende) in principe voldoen aan toelaatbaarheidsvoorwaarden.
Dat betekent dat u, bijvoorbeeld, afhankelijk van uw leeftijd, tijdens een bepaalde periode (referteperiode) die de uitkeringsaanvraag onmiddellijk voorafgaat een bepaald aantal arbeidsdagen in loondienst of wachttijd moet bewijzen.
Deze voorwaarden zijn echter niet van toepassing voor tijdelijke werkloosheid wegens economische oorzaken gelegen in de periode van 01/02/2020 tot en met 30/06/2020. Voor die periode hebt u dus onmiddellijk recht op uitkeringen.
Vergoedbaarheidsvoorwaarden
Om effectief uitkeringen te ontvangen, moet u ook aan vergoedbaarheidsvoorwaarden voldoen. Dat betekent dat u voor de dagen waarop u uitkeringen aanvraagt bijvoorbeeld arbeidsgeschikt moet zijn, zonder loon moet zijn, geen vervangingsinkomen mag ontvangen, geen andere activiteit mag uitoefenen ...
Voor de periode van 01/02/2020 tot en met 30/06/2020 gelden voor de tijdelijke werkloze evenwel een aantal afwijkende regelingen:
U kunt zonder aangifte een vrijwillige activiteit uitoefenen voor een particulier of voor een organisatie. Lees voor meer informatie hierover de FAQ CORONA.
Het is toegelaten om zonder formaliteiten activiteiten als vrijwillige brandweerman, als vrijwilliger van de civiele bescherming en als vrijwillige ambulancier te verrichten; de hiervoor ontvangen vergoedingen mogen gecumuleerd worden.
U kunt een bijkomstige activiteit (als zelfstandige of als loontrekkende) die u al uitoefende in de drie maanden voor u voor het eerst tijdelijk werkloos werd gesteld wegens het coronavirus tijdens uw werkloosheid verder blijven uitoefenen. Die activiteit moet niet worden aangegeven en de inkomsten daaruit hebben geen invloed op de werkloosheidsuitkering.
Voor de periode van 01/03/2020 tot 30/06/2020 bent u als tijdelijk werkloze ook vrijgesteld van de verplichting een controlekaart bij te houden.
Opgelet! Volgende vergoedbaarheidsvoorwaarden blijven van toepassing:
Indien u (bijvoorbeeld door het coronavirus) arbeidsongeschikt bent, kunt u geen aanspraak maken op werkloosheidsuitkeringen. U moet dan uw mutualiteit contacteren.
U kunt tijdens de tijdelijke werkloosheid niet met behoud van uw uitkeringen een activiteit als zelfstandige starten of een tewerkstelling uitoefenen of aanvatten bij een andere werkgever dan degene door wie u tijdelijk werkloos gesteld wordt, bijvoorbeeld als uitzendkracht of flexijobber.
Hoeveel bedraagt uw uitkering?
In geval van tijdelijke werkloosheid ontvangt u, ongeacht uw gezinstoestand, een uitkering waarvan het bedrag gelijk is aan 65% van uw gemiddeld loon (begrensd tot € 2.754,76 per maand). Voor de periode van 01.02.2020 tot 30.06.2020 wordt dat percentage verhoogd naar 70%. Het dagbedrag van de uitkering bedraagt minstens € 55,59 (gegarandeerd minimumbedrag) en maximaal € 74,17.
Opgelet! Indien uw gemiddeld loon per maand minder dan € 2.754,76 bedraagt, zal het dagbedrag van uw uitkering niet noodzakelijk exact overeenstemmen met 70% van dat maandloon (gedeeld door 26). Uw loon wordt in dat geval volgens de werkloosheidsreglementering ingeschaald in een loonschijf, die overeenstemt met een werkloosheidsuitkering aan een bepaald dagbedrag.
Gemiddeld ontvangt u voor een volledige maand 26 uitkeringen.
Bron RVA dd 15/03/2020
